tag:blogger.com,1999:blog-35005746951781789462024-03-13T07:38:23.930-07:00denkkundealles over denken - denken over allesErno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comBlogger27125tag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-82828776023614966642014-04-24T05:43:00.003-07:002014-04-24T05:50:17.160-07:00Het gedachte-experiment<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ABrein_in_een_vat.PNG" title="By Waninge at nl.wikipedia (Original text : Ikzelf: nl:Gebruiker:Waninge) [Public domain], from Wikimedia Commons"><img alt="Brein in een vat" height="320" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Brein_in_een_vat.PNG/512px-Brein_in_een_vat.PNG" width="300" /></a><br />
<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Stel: iemand heeft vannacht je hersenen uit je lichaam verwijderd, ze in een bak met vloeistof gelegd en ze aangesloten op een grote computer. Hierdoor blijft je brein normaal functioneren. De computer zorgt ervoor dat je dingen te zien en te horen krijgt alsof er niks aan de hand is. Zal je ooit te weten komen wat er gebeurd is?<br />
<div>
<br /></div>
<div>
Wat je zojuist gelezen hebt, is een bekend voorbeeld van een <b>gedachte-experiment</b>.<br />
<br />
Bij een gedachte-experiment ga je alleen door te denken (en met anderen te praten) aan de slag met een moeilijke vraag. Je gaat dus niet snijden in voorwerpen, uitproberen of er iets gebeurt als je twee draadjes aan elkaar verbindt of aan duizend mensen een vragenlijst voorleggen.<br />
<br />
Een gedachte-experiment doe je:<br />
<ul style="text-align: left;">
<li>als je het experiment niet in het echt kunt uitvoeren (in het voorbeeld: je kunt natuurlijk niet zomaar iemands hersenen verwijderen)</li>
<li>als je je brein wilt dwingen verder na te denken over een moeilijke vraag (in het voorbeeld: waaraan zou je merken dat je hersenen in een bak met vloeistof liggen, in plaats van in je hersenpan?)</li>
<li>als je het niet erg vindt dat je hét antwoord op je vraag niet zult vinden (of in elk geval niet zult kunnen bewijzen)</li>
<li>als je beter wilt leren denken en interessante ideeën wilt krijgen</li>
</ul>
<br />
<b>Opdracht</b><br />
Bedenk zelf een spannend gedachte-experiment. Zo’n experiment begint met een gedurfde ‘wat als’-vraag. Voorbeelden van gedachte-experimenten:<br />
<ul style="text-align: left;">
<li>Wat zou er gebeuren als ieder mens die nu gaat slapen niet meer wakker wordt?</li>
<li>In mensen komt steeds meer technologie (gehoorapparaat, pacemaker), robots worden steeds menselijker... wat gebeurt er als je niet meer weet of je met een mens of met een robot te maken hebt?</li>
<li>Wat gebeurt er als alles dat je aanraakt direct van goud wordt?</li>
</ul>
<div>
Neem een uur de tijd om dit experiment uit te voeren, als dat kan met een ander.<br />
Schrijf aan het eind van dit uur voor jezelf drie ideeën op die je door dit experiment hebt gekregen. Voorbeeld: de computer zou heel slim moeten zijn om mijn brein te laten ervaren dat ik een lichaam heb, dat ik bijvoorbeeld jeuk heb op mijn hoofd en dan ervaar dat 'krabben' helpt.</div>
</div>
</div>
</div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-20068308920802741072014-04-06T05:18:00.004-07:002014-04-07T23:31:44.670-07:00Lezersvraag: Stoppen met denken?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div>
Via het <a href="http://denkkunde.blogspot.com/2011/02/bezig-met-laden.html">vragenformulier</a> op deze website kreeg ik een boeiende vraag binnen:<br />
<blockquote class="tr_bq">
"Ik ben de hele dag teveel bezig met denken over denken. Denken over mijn gedachten. (...) Hoe kan ik gedachten beter leren begrijpen, niet meer bang zijn dat ik niet kan stoppen met denken?"</blockquote>
</div>
<div>
Ik herken dat wel. Soms zit mijn hoofd vol gedachten die een loopje met me nemen. Ze tollen door mijn hoofd, houden me uit mijn slaap of leiden af van de dingen waar ik mee bezig wil zijn. Ik wil stoppen met denken, denk ik dan. Maar ik denk ook: denken gaat altijd door, dus stoppen met denken... dat gaat helaas niet lukken.<br />
<br />
Zelf heb ik in de loop van de jaren drie strategieën gevonden die voor mij werken:<br />
<ol style="text-align: left;">
<li>Mijn brein afleiden met nieuwe invoer van informatie. Als ik bijvoorbeeld niet kan slapen doordat mijn gedachten me teveel bezighouden, zet ik zachtjes de radio aan op een zender met veel gesproken woord. <a href="http://www.radio1.nl/programma/16/nos-met-het-oog-op-morgen">Met het oog op morgen</a> is ideaal, zo tussen elf en twaalf uur. Je kunt ook een boek lezen of een krant.</li>
<li>Mijn brein dwingen <i>alle</i> aandacht te richten op iets specifieks. Iedereen kent het 'schaapjes tellen'. Maar je kunt ook je aandacht richten op je ademhaling en jezelf de opdracht geven die rustiger te krijgen. Aandacht richten wordt tegenwoordig wel 'mindfulness' genoemd. Wil je hier beter in worden en lukt dat niet op eigen kracht, volg eens een cursus! Ook aan een taak werken die alle aandacht vraagt, kan helpen. Dat wordt wel 'flow' genoemd: je gaat helemaal op in het werk.</li>
<li>De gedachten die mijn brein bezighouden opschrijven.</li>
</ol>
<div>
Belangrijk: als het je niet lukt (alleen of met hulp van de mensen om je heen) om genoeg rust in je hoofd te krijgen, neem dan contact op met een professionele hulpverlener (zoals je huisarts).</div>
</div>
</div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-86356655779601343262014-04-06T05:00:00.000-07:002014-04-06T05:01:11.610-07:00Lezersvraag: denken versus nadenken<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Een lezer van deze website vraagt: is er een verschil tussen 'denken' en 'nadenken'?<br />
<br />
Daar moest ik eerst even over nadenken. En dat deed ik <b>na</b> het lezen van de vraag, en nu kom ik erop <b>terug</b>. Misschien zit daarin meteen het eenvoudige antwoord:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Nadenken doe je over iets dat je eerst gevraagd is of over wat je jezelf eerst hebt afgevraagd.</blockquote>
'Nadenken' is denken met een doel: je wilt het antwoord vinden op een eerder gestelde vraag.<br />
<br />
En het verschil met 'denken'? Ik denk dat 'nadenken' simpelweg een van de vele vormen van denken is (zie ook <a href="http://denkkunde.blogspot.nl/2011/02/vele-soorten-denken.html">deze opdracht</a>).</div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-56801157729362534032014-02-21T10:10:00.001-08:002014-02-21T10:10:42.469-08:00Wat moeten kinderen (0-12) leren om later helder te kunnen denken?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
De Argumentenfabriek maakte in 2011 een affiche waarop in kaart wordt gebracht wat kinderen nodig hebben om helder te kunnen denken. Op het affiche wordt een onderscheid gemaakt in kennis, vaardigheden en houding. <a href="http://www.argumentenfabriek.nl/sites/default/files/artikelen/helder-denken-kinderen-s.pdf">Klik hier om te bekijken.</a></div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-7893267176641824182013-05-03T10:15:00.001-07:002013-05-03T10:15:25.713-07:00Denksleutels 'openen het denken'<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://www.wsnsveghel.nl/mindportaal/leerkrachten/PublishingImages/uitvinding%20sleutel.png" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="167" src="http://www.wsnsveghel.nl/mindportaal/leerkrachten/PublishingImages/uitvinding%20sleutel.png" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Bron: website WSNS Veghel e.o.</td></tr>
</tbody></table>
Geef een antwoord en laat leerlingen de vraag erbij bedenken. Laat leerlingen overeenkomsten noemen van twee duidelijk verschillende voorwerpen. Of vraag ze: hoe kun je water drinken<br />met een vel papier? Dit zijn voorbeelden van activiteiten die het denken van jonge kinderen stimuleren. Denksleutels is een inspirerende verzameling van twintig van dit soort activiteiten.<div>
<br /></div>
<div>
Australiër Tony Ryan bedacht ze in 1998 als de Thinkers Keys. Het samenwerkingsverband Veghel e.o. vertaalde dit concept in het kader van het Excellentieproject MIND. Op de <a href="http://www.wsnsveghel.nl/mindportaal/leerkrachten/Paginas/Denksleutels.aspx">website</a> van het samenwerkingsverband vind je uitleg en afdrukbare pdf-bestanden.</div>
</div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-9899946968720934912013-02-03T04:25:00.001-08:002013-02-03T04:25:55.978-08:00Slow thinking, fast thinking<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Een Engelstalig filmpje over hoe je brein werkt en hoe gemakkelijk het voor de gek te houden is.<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="259" src="http://www.youtube.com/embed/JiTz2i4VHFw" width="460"></iframe></div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-32973630506291616822012-10-01T12:34:00.001-07:002012-10-01T12:47:31.397-07:00Wat hoort er niet bij?<div class="" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-WNnbKguHXH4/UGnsSdJfB0I/AAAAAAAAF4s/DVd-2i-v-yY/s1600/notinthelist.jpeg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="218" src="http://2.bp.blogspot.com/-WNnbKguHXH4/UGnsSdJfB0I/AAAAAAAAF4s/DVd-2i-v-yY/s320/notinthelist.jpeg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Bron: Claire Boonstra</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: left;">
Claire Boonstra laat in het <a href="http://www.youtube.com/watch?v=AEDM3zzYN_I">videoverslag van haar presentatie</a> (Engelstalig) op <a href="http://www.tedxamsterdamed.com/">TEDxAmsterdam ED</a> een vraag zien uit een CITO-test voor 8-jarigen. De vraag bij de afbeelding rechts luidt: welke hoort er niet bij? Volgens de makers van de test is het enige goede antwoord D. Misschien is dat ook je eerste reactie.</div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
Prima, het vervoermiddel D heeft geen wielen - als je het landingsgestel niet meetelt - en is als enige bedoeld voor reizen door de lucht.</div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
Maar... als D een goed antwoord is, betekent dat dat andere antwoorden fout zijn? Boonstra vertelt dat het kind van een kennis antwoord C geeft. "Want het is het enige vervoermiddel dat niet bedoeld is om passagiers te verplaatsen." Het CITO rekent het fout, maar ik reken het hartstikke goed.</div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
Eigenlijk vind ik dat je pas echt laat zien dat je kunt denken als je ook een goede reden kunt vinden waarom antwoord A goed is. En antwoord B. Probeer het maar eens!<br />
<br />
Oké, nog een stukje theorie dan. Wat je oefent met bovenstaande opdracht heet <i>divergerend</i> denken. Je probeert dan met zo veel mogelijk verschillende oplossingen te komen. Het kiezen van het beste antwoord noem je <i>convergerend</i> denken. En een goede denker kan het allebei.</div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-38324707216775025912012-08-21T08:50:00.001-07:002012-08-21T08:51:36.960-07:00Knapper dan wij<iframe allowfullscreen="allowfullscreen" frameborder="0" height="315" src="http://www.youtube.com/embed/Ua4Gh_4XdwQ" width="420"></iframe>
<br />
Heb je wel eens een kat van grote hoogte zien vallen, waarna het beestje toch keurig op zijn pootjes terecht kwam? Heb je wel eens gezien hoe mieren, hoe klein ze ook zijn, gezamenlijk sjouwen en bouwen en zo de knapste hopen maken? Of in een natuurdocumentaire gezien hoe een Jan van Gent vanuit de lucht onder water duikt en daar een vis te grazen neemt?<br />
<br />
Wij mensen zijn natuurlijk de allerknapste wezens op aarde. We kunnen moppen vertellen, vliegtuigen bouwen en via een slim systeem praten met mensen aan de andere kant van de wereldbol. Toch zijn er genoeg dingen te bedenken waar dieren knapper in zijn of sterker nog: die wij nooit zullen kunnen.<br />
<br />
<b>Opdracht</b><br />
Maak een top 10-lijstje van dingen die dieren beter kunnen dan wij. Doe je deze opdracht met meerdere denkkundigen, probeer dan ieder apart een lijstje te maken. Voor elk ding dat op meer dan een lijstje staat moeten beide denkkundige een ander onderwerp zoeken. Op mijn lijstje staat al <i>vliegen</i>, dus die telt niet meer. Houd je van zoeken en knutselen op internet, verzamel dan filmpjes of foto's om je top 10 te illustreren en stuur me de link. De mooiste verzamelingen plaats ik onderaan deze opdracht!Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-28711115226341287112012-07-02T11:35:00.003-07:002012-07-02T11:36:42.117-07:00Hoe zie jij je brein?<div>
<span style="background-color: white;">Een van de hulpmiddelen die we hebben om dingen te begrijpen zijn metaforen. Je vergelijkt dan iets wat je kent of je voor kunt stellen met hetgeen je wilt begrijpen. </span></div>
<div>
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div>
<span style="background-color: white;">Misschien heb je het geweldige <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Rrrg1CZsry8">DWDD-college van Robbert Dijkgraaf</a> gezien. Daarin legt hij iets uit dat heel moeilijk voor te stellen is: hoe groot is de aarde ten opzichte van de zon en hoe moet je de onderlinge afstand zien? Natuurlijk kan de encyclopedie je de cijfers geven: de doorsnedes en afstand in kilometers, maar om het een beetje te begrijpen helpt dat niet.</span></div>
<div>
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div>
<span style="background-color: white;">Dijkgraaf heeft daar wel een oplossing voor. Hij pakt een grapefruit (de zon) en een peperkorreltje (de aarde). Dan laat hij Matthijs van Nieuwkerk de grapefruit vasthouden en loopt zelf met het </span><span style="background-color: white;">peperkorreltje tien meter van hem vandaan. Ineens kun je de verhoudingen tussen de zon en aarde en hun onderlinge afstand iets beter voorstellen. En je vergeet het nooit meer!</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
De mensheid is al een hele poos bezig om proberen te begrijpen hoe de hersenen werken. De psychiater Sigmund Freud deed dat door de hersenen met een stoommachine te vergelijken. <span style="background-color: white;">Dat was in dit tijd een populair apparaat.</span><span style="background-color: white;"> </span><span style="background-color: white;">Als je boos werd (de machine werd heet), moest je die woede wel kwijt (de stoom moest ontsnappen). Toen de computer werd uitgevonden, begonnen we de hersenen met een computer te vergelijken: een slimme rekenmachine die snel is in het verwerken van informatie.</span></div>
<div>
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div>
<span style="background-color: white;"><b>Opdracht</b></span></div>
<div>
Bedenk zelf een metafoor waarmee je je brein zou kunnen vergelijken. De vergelijking mag over één of enkele functies van je brein gaan, zoals dromen of verdrietig zijn. Bedenk iets anders dan een stoommachine en een computer, want die hebben anderen al bedacht. Schrijf op of vertel waarmee je je brein vergelijkt en leg de vergelijking kort uit.</div>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-52002956728445729502012-01-22T03:22:00.000-08:002013-02-11T10:13:16.258-08:00Hoeveel is genoeg?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
Ons brein is erg goed in het herkennen van patronen. Een patroon zou je kunnen zien als een verzameling van gegevens die vaak in dezelfde combinatie voorkomen. Zo vaak dat je brein ze ziet als één geheel. Twee wielen, een frame, een stuur, trappers en een ketting zie je daarom niet als twee wielen, een frame, een stuur, trappers en een ketting, maar als een fiets. Dat is handig, want daardoor kan je brein snel werken en blijft er breinkracht over voor het zien van andere dingen.<br />
<br />
Ons brein is zo goed in het herkennen van patronen dat het maar een deel van de gegevens nodig heeft om te weten om welk geheel het gaat. En dus weet je wat je ziet op onderstaande afbeelding.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-2jyrEcoTWTE/TxvtI8d0uSI/AAAAAAAAFHY/BSlBWncb7xQ/s1600/fiets.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-2jyrEcoTWTE/TxvtI8d0uSI/AAAAAAAAFHY/BSlBWncb7xQ/s1600/fiets.jpg" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Een grappig experiment is het volgende. Probeer onderstaande tekst eens zo snel mogelijk te lezen:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinrietsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het einge wat blegnaijrk is is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.</i></blockquote>
Kennelijk mag de verzameling gegevens ook door elkaar gehusseld worden en kan ons brein nog steeds het patroon herkennen. Het kost misschien wat meer tijd, maar toch...<br />
<br />
Een boeiende vraag is: als je je brein een patroon wilt laten herkennen, hoeveel gegevens mag je dan maximaal weglaten?<br />
<br />
<b>Opdracht</b><br />
Maak een test voor je klasgenoten met tien opdrachten. In elke opdracht gaat het erom het patroon te herkennen. Probeer zoveel mogelijk verschillende typen opdrachten te maken. Denk aan het laten zien van een deel van een logo, van een woord, door elkaar gehusselde onderdelen, een gezicht waarbij je elementen weg-fotoshopt...<br />
<br />
<i>Voorbeelden</i><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Cn5LFGbVrg8/TxvxRRM88zI/AAAAAAAAFH4/G7fCguwuA3s/s1600/05.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-Cn5LFGbVrg8/TxvxRRM88zI/AAAAAAAAFH4/G7fCguwuA3s/s1600/05.jpg" /></a></div>
<i><br /></i>
<i><br /></i>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-dIzrzy3r31M/TxvwtTHgQjI/AAAAAAAAFHg/yp2DbSMh2Cw/s1600/shell.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="89" src="http://1.bp.blogspot.com/-dIzrzy3r31M/TxvwtTHgQjI/AAAAAAAAFHg/yp2DbSMh2Cw/s200/shell.jpg" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br />
<br />
<br /></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Als je de test hebt laten doen, bespreek dan samen wat de resultaten je vertellen aan de hand van de volgende vragen:<br />
<br />
<ol>
<li>Is ons brein extra goed in patroonherkenning als het gaat om gezichten, logo's of voorwerpen?</li>
<li>Zijn er onderdelen of gegevens die je niet weg mág laten, omdat het anders niet meer te raden is?</li>
<li>Wat zeggen de resultaten over degene die de test doet?</li>
</ol>
<div>
Mail me je tests, de leukste en meest interessante zal ik hier publiceren. Adres: <a href="mailto:erno@innodoks.nl">erno@innodoks.nl</a>.</div>
</div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-54056271543508656602011-03-18T09:03:00.000-07:002011-03-18T09:03:34.871-07:00Maak het je brein moeilijk!Als je besluit je hand op te tillen, is dat geen moeilijke opdracht voor je brein. Ook het schrijven van een woord is waarschijnlijk niet moeilijk, ook al zijn de bewegingen heel precies. Toch kun je opdrachten bedenken voor bewegingen die erg moeilijk zijn voor je brein. <br />
<br />
In onderstaand filmpje speelt Stan Laurel een spelletje Kneesy, Earsy, Nosey. Hij kan het erg goed, maar zijn vriend Oliver Hardy bakt er niets van. <br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="349" src="http://www.youtube.com/embed/DiFEFL6ThRI" title="YouTube video player" width="425"></iframe><br />
<br />
Probeer het zelf maar eens.<br />
<br />
Nog een spel: leg beide handen op je borst. Met de ene hand begin je te kloppen op je borst, met de andere veeg je van boven naar beneden. Gaat het goed, doe het dan eens andersom. En?<br />
<br />
<b>Opdracht</b><br />
Zoek of bedenk een moeilijke opdracht voor je brein waarbij het gaat om een bepaalde beweging.Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-13916593964793030532011-03-04T08:19:00.000-08:002011-03-04T14:18:43.818-08:00Soorten denkenEr zijn heel veel soorten denken. Ik noem er een paar...<br />
<br />
piekeren<br />
onthouden<br />
fantaseren<br />
<br />
Maak een woordspin met alle soorten denken die je kunt bedenken. Dat doe je door het woord <b>denken</b> in het midden van een groot vel papier te schrijven. Schrijf alle soorten denken die je kunt bedenken eromheen.<br />
<br />
Als je klaar bent, zet je een plusje bij alle soorten denken waar je beter in kunt worden door te oefenen.<br />
<br />
Vrolijk je woordspin op met kleuren en tekeningen!Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-48049000432076153722011-03-04T07:52:00.000-08:002011-03-04T08:20:42.179-08:00Het experiment met de marshmallowEen paar situaties...<br />
<ul><li>Het is Sinterklaas-avond. Je kunt alle pakjes in een keer uitpakken. Maar dat doe je niet. Telkens wacht je een tijdje voordat je het volgende pakje uitpakt. Zo heb je de hele avond plezier. <br />
<li>Je baalt van die lange, saaie autorit. Maar je denkt: ach, straks ben ik in het mooie, warme Zuid-Frankrijk. Dus ik houd het wel vol.<br />
<li>Je gaat toch maar even door de regen naar je vriend(in). Dan kun je straks lekker samen gamen.<br />
</UL>Het zijn drie voorbeelden van iets wat alleen mensen kunnen: <ol><li>ze denken aan iets leuks of goeds in de toekomst,<br />
<li>en daardoor kunnen ze in het heden iets doen of laten wat niet gemakkelijk of fijn is.<br />
</OL>Laten we dat even noemen: <b>je zin uit kunnen stellen</b>. <p>Kleine kinderen vinden dit nog erg moeilijk. In een bekend wetenschappelijk experiment gaven onderzoekers kinderen een marshmallow. Ze vertelden erbij: <ul><li>Je mag de marshmallow opeten.<br />
<li>Ik moet nu even weg.<br />
<li>Als het je lukt de marshmallow niet op te eten, krijg je een extra marshmallow als ik terugkom.<br />
</UL><p>In onderstaand filmpje (Engels gesproken) zie je hoe dit experiment werkt: <p><iframe title="YouTube video player" width="460" height="289" src="http://www.youtube.com/embed/6EjJsPylEOY" frameborder="0" allowfullscreen></iframe> <p><b>Opdrachten en vragen</b> <ol><li>Je hebt zelf vast ook wel eens meegemaakt dat je iets heel graag wilde, maar dat dat niet meteen kon. En dat je misschien eerst wel iets vervelends moest doen. Vertel! <br />
<li>Hoe kun je beter worden in uitstellen van je zin krijgen? Wat helpt daarbij?<br />
<li>Bedenk een voorbeeld waarbij het voor jouw heel moeilijk zou zijn om je zin uit te stellen. (Maak er een tekening van.) <br />
</OL><p>Tip: doe het marshmallow experiment eens met je kleine broertje, zusje, neefje of nichtje... Kan natuurlijk ook met drop, schuimpjes, zuurtjes enzovoort. Wel eerst even met je ouders overleggen!Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-57781913425832319992011-03-01T04:34:00.000-08:002011-03-18T09:17:26.600-07:00Filosoferen... waarom zou je?Filosoferen is praten over vragen waar niet één antwoord op bestaat.<br />
Filosoferen is ook vragen stellen bij dingen, waar je normaal niet zo snel vragen over stelt.<br />
<br />
Er zijn mensen die van filosoferen hun werk maken. Ze denken lang en diep na, praten over die gedachten en schrijven er dikke boeken over.<br />
<br />
Ook als je er niet voor hebt geleerd, kun je filosoferen. En dat is nog erg nuttig ook. Van filosoferen leer je:<br />
<ul><li>je gedachten onder woorden brengen<br />
<li>luisteren naar elkaar<br />
<li>praten met elkaar, zonder de ander per se te willen overtuigen van jouw gelijk<br />
<li>rekening houden met elkaar<br />
<li>respect hebben voor hoe de ander ergens over denkt<br />
<li>nadenken over de waarheid<br />
<li>goede vragen stellen<br />
<li>logisch redeneren en onderzoeken<br />
<li>trots zijn op wat je brein allemaal kan<br />
<li>vertrouwen op je eigen brein<br />
<li>nadenken over hoe je brein werkt<br />
<li>al denkend tot nieuwe ideeën en oplossingen komen<br />
<li>'out of the box' denken<br />
<li>vanuit verschillende perspectieven kunnen denken<br />
<li>creatief denken<br />
<LI>kritisch denken <br />
<li>woordenschat uitbreiden<br />
<li>een eigen afwijkende gedachte of mening durven uiten<br />
</UL>Ben ik nog wat vergeten? Laat het <a href="http://denkkunde.blogspot.com/2011/02/contact.html">me</a> gerust weten!Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-53544578558761556032011-03-01T04:20:00.000-08:002011-03-01T04:20:33.763-08:00Wie ben jij eigenlijk?Je kunt bakker worden, een superster, vader of moeder of uitvinder. Maar het belangrijkste is dat je jezelf wordt. Tenminste, dat wordt vaak gezegd. Maar...<br />
<br />
<b>Wat is dat eigenlijk: jezelf zijn?</b><br />
<br />
Wie je op dit moment bent en hoe je later in het leven zult staan bepaal je niet helemaal zelf. Het begint er al mee dat je via je genen eigenschappen en uiterlijkheden meekrijgt van je ouders. Je bent dus voor een stukje je vader en voor een stukje je moeder. Vervolgens groei je op in een bepaalde omgeving. Die heeft veel invloed op je. Je spreekt bijvoorbeeld Nederlands omdat iedereen om je heen Nederlands spreekt. En je vindt roken een slechte eigenschap omdat veel mensen om je heen je zullen vertellen dat roken ongezond is. <br />
<br />
Wat is echt alleen van jou? Schrijf eens tien eigenschappen (karakter, uiterlijk... alles mag!) op een vel papier. Bespreek daarna de volgende vragen met leeftijdsgenoten.<br />
<br />
<OL><LI>Wat het betekent om jezelf te zijn.<br />
<LI>Kun je meer jezelf worden? Hoe doet je dat?<br />
<LI>Wat merken anderen ervan als je je best doet om meer jezelf te zijn? Zullen ze je aardiger en leuker vinden of juist niet?<br />
<LI>Wat merk je er zelf van als je je best doet om meer jezelf te zijn? Zou je jezelf beter voelen of juist niet?<br />
</OL>
Kijk nu nog eens naar de tien dingen die je hebt opgeschreven:
<OL><LI>Zet een + achter de eigenschap waar je het meest trots op bent.<br />
<LI>Zet een ! achter de eigenschap waarvoor je meer je best wilt gaan doen om die te laten zien aan anderen. <br />
</OL>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-10136170976855047192011-02-28T00:17:00.000-08:002011-02-28T00:17:32.966-08:00AandachtStop even met denken waar je aan denkt. <br />
<br />
Luister heel goed. Wat hoor je allemaal op de achtergrond? Geluiden op straat, het suizen van de verwarming? Probeer zoveel mogelijk te horen.<br />
<br />
Kijk nu heel goed. Wat zie je allemaal? Welke kleuren, welke vormen?<br />
<br />
Voel nu heel goed. Wat voel je allemaal? De stof van de kleren op je huid? Je billen op de stoel?<br />
<br />
Nog iets moeilijker... ruik nu heel goed. Wat ruik je? De deodorant van degene naast je? Koffie? <br />
<br />
Terwijl je bovenstaande opdrachtjes uitvoerde, dacht je waarschijnlijk aan niets anders. Dat heeft te maken met aandacht. Je brein is daar heel goed in. Overal om je heen is informatie: geluiden en beelden. Je brein kan de aandacht richten op het belangrijkste en de rest wegfilteren. Zo kun je op een druk feestje toch degene verstaan met wie je staat te praten.<br />
<br />
Beschrijf twee situaties uit je eigen leven:<br />
<OL><LI>Een waarin aandacht voor een bezigheid je hielp.<br />
<LI>Een waarin aandacht voor een bezigheid je in de problemen bracht.<br />
</OL>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-81921098162559108422011-02-27T13:53:00.000-08:002011-02-28T00:17:49.114-08:00Tel het aantal keren overspelenJe krijgt in onderstaand filmpje een kijkopdracht in het Engels...<br />
<br />
<iframe title="YouTube video player" width="425" height="349" src="http://www.youtube.com/embed/Ahg6qcgoay4" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-8787440621639659542011-02-27T13:11:00.000-08:002011-02-27T13:12:27.190-08:00Bob en KittyDit experiment is bedacht door de hersenwetenschapper Vilayanur Ramachandran. Kijk naar de tekeningen hieronder. <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-0rZ1f_ANW3E/TWq9hwrSLvI/AAAAAAAAE1o/SpAH81xqDqg/s1600/tekening.png" imageanchor="1" style="clear:left; float:left;margin-right:1em; margin-bottom:1em"><img border="0" height="148" width="200" src="http://2.bp.blogspot.com/-0rZ1f_ANW3E/TWq9hwrSLvI/AAAAAAAAE1o/SpAH81xqDqg/s200/tekening.png" /></a></div><br />
Beide tekeningen hebben een naam: de een heet Kitty, de ander Bob. Beantwoord voor jezelf de vraag: welke naam hoort bij welke vorm?<br />
<br />
Vraag hetzelfde ook eens aan een aantal anderen. Wat zeggen zij? Iets anders of hetzelfde als jij? Kun je dat verklaren?Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-74817768895768238362011-02-27T12:04:00.000-08:002011-02-27T12:04:53.868-08:00Denken in beeldenEen stoel is een stoel, een fiets is een fiets. Als je deze woorden leest of hoort, heb je er waarschijnlijk direct een beeld bij. Je ziet de stoel die bij jou in de huiskamer staat of je eigen fiets. Ons brein wil altijd beeld hebben bij woorden. Dat is zo sterk, dat het je het niet kunt tegenhouden. Let maar op wat er gebeurt bij de volgende opdracht.<br />
<br />
<b>Denk niet aan een roze olifant.</b><br />
<br />
En? Lukte het jou de opdracht uit te voeren?<br />
<br />
Een stoel kun je zien en aanraken. Een fiets ook. Maar hoe zit het met woorden als gezelligheid, pijn of verstandig? Heb je daar beelden bij?<br />
<br />
Bespreek in groepjes de volgende twee vragen.<br />
<OL><LI>Wat voor beelden krijg je in je hoofd als je denkt aan gezelligheid, pijn of verstandig. Maak van elk woord een woordspin. <br />
<LI>Kun je woorden bedenken waar je helemaal geen beelden bij ziet in je hoofd?<br />
</OL>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-20905826536797403812011-02-27T11:56:00.000-08:002011-03-01T04:21:40.004-08:00Een hand die klaptWat is het geluid van één hand die klapt? Deze vraag is het voorbeeld van een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koan_%28Zen%29">koan</a>.<br />
<br />
Een koan is een vraag, een verhaaltje of een raadsel, bedoeld om je in de war te brengen. Net als bij een filosofische vraag is er niet een goed of een fout antwoord. De vraag is alleen bedoeld om over na te denken en over te praten.<br />
<br />
Een hand die klapt is ook de naam van een website waarop je meer dan 200 koans én filosofische vragen vindt. Je krijgt via de website een willekeurige vraag voorgeschoteld. De opdracht is eenvoudig: denk en/of praat erover.<br />
<br />
Bezoek de website <a href="http://www.eenhanddieklapt.com">Een hand die klapt</a>.<br />
<br />
Extra opdracht: stel je deze vragen voordat je aan de slag gaat.<br />
<OL><LI>Waarom is deze vraag eigenlijk zo moeilijk?<br />
<LI>Wat heb je eraan je te verdiepen in de vraag als je weet dat er niet één antwoord is?<br />
</OL>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-50086280711416604812011-02-27T11:42:00.000-08:002011-02-27T12:05:24.715-08:00Vele soorten denkenEr zijn veel soorten denken. Ik geef twee voorbeelden:<br />
<ul><li>Piekeren: je moet morgen een proefwerk maken en denkt er voortdurend aan of het wel gaat lukken.<br />
<li>Dromen: je slaapt, en toch gaat je denken door; je maakt allemaal vreemde dingen mee.<br />
</UL>Wat voor soorten denken kun jij nog meer bedenken? Schrijf eens minimaal 10 soorten denken op en geef er een voorbeeld bij. Denk eens (samen) na over onderstaande vragen: <ol><li>Welke van de door jou opgeschreven vormen van denken kun je niet missen, welke wel?<br />
<li>Welke vind je prettig, welke vervelend?<br />
<li>Zijn er vormen van denken bij die je moet leren?<br />
</OL>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-40027785900689265072011-02-27T11:33:00.000-08:002011-03-04T09:20:09.125-08:00Mijn vraag over denken...Stel hier de vraag die je altijd al had willen stellen over denken!<br />
Als ik het antwoord kan geven, doe ik dat op deze website.<br />
<br />
<iframe src="https://spreadsheets.google.com/embeddedform?formkey=dDdtQ2VDeUJ0ZXFURW12d0wzcExBRUE6MQ" width="760" height="780" frameborder="0" marginheight="0" marginwidth="0">Bezig met laden...</iframe>Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-27590842869719958952011-02-27T07:13:00.000-08:002011-02-27T08:00:47.038-08:00Waarom denkkunde?<b>Denken is leuk!</b><br />
Denken is een van de leukste dingen die je kunt bedenken. Door te denken kun je problemen oplossen, jezelf beter leren kennen, plannen maken, leren of lachen. Je kunt denken aan iemand van wie je houdt of over iets dat je nog niet goed begrijpt. Je brein kan je ook zomaar voor de gek houden, zelfs als je denkt dat dat niet zal gebeuren. Begin je eenmaal te denken over denken, dan raak je niet uitgedacht.<br />
<br />
<b>Denken is belangrijk!</b><br />
Denken is niet alleen leuk of interessant. Het is ook belangrijk. Je brein is een belangrijk stuk gereedschap bij alles wat je doet. Als je beter begrijpt hoe het werkt, kun je de dingen die je doet beter doen. Je komt met betere ideeën, laat je niet zo snel van de wijs brengen of kunt je gedachten bijsturen als je brein niet doet wat jij wilt. <br />
<br />
<b>Denken is moeilijk!</b><br />
Iedereen kan denken. Maar dat betekent niet dat goed denken gemakkelijk is. Misschien dwalen je gedachten gemakkelijk af of lukt het niet iets anders te denken dan waar je steeds aan moet denken. Of je denkt steeds dat anderen beter kunnen denken dan jij, waarna je het opgeeft om zelf nog na te denken. Een andere keer heb je zoveel gedachten die door elkaar lopen, dat je helemaal in de war raakt.<br />
<br />
<b>Denken kun je leren!</b><br />
Je kunt (beter) leren denken. Dat begint bij het begrijpen hoe je gedachten werken. Daarnaast zijn er heel veel trucjes en tips om beter te kunnen denken of je gedachten beter te begrijpen, beter uit te kunnen leggen aan anderen of te veranderen als je er niet tevreden over bent.<br />
<br />
<b>Word ook denkkundige!</b><br />
Op Denkkunde.nl vind je informatie over denken en opdrachten en oefeningen om beter te leren denken. Zo word je een heuse denkkundige! Doe je mee?Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-3452143767586207402011-02-01T12:07:00.000-08:002011-03-04T06:28:36.068-08:00ContactBelangstelling voor een workshop, een proefles, samenwerken, kennis of gedachten delen? Neem even contact op:<br />
<br />
Kuikseindseweg 17<br />
5091 TC Middelbeers<br />
(013) 514 23 90<br />
(06) 24 23 22 09<br />
ernomijland+denkkunde@gmail.com<br />
@denkkundigeErno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3500574695178178946.post-62984071538071015862011-02-01T07:44:00.000-08:002014-05-14T11:49:27.942-07:00Bronnen<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<b>Bijdragen op deze website</b><br />
<br />
<ul style="text-align: left;">
<li><a href="http://www.advieshulpactie.nl/">Riele, Peter te</a> (aanvullingen op teksten)</li>
</ul>
<br />
<br />
<b>Spellen</b><br />
<br />
<ul style="text-align: left;">
<li><a href="http://www.denieuweboekerij.nl/billetjes-bloot-spel">Billetjes Bloot Spel</a>, kaartjes met onderwerpen voor mooie gesprekken</li>
<li><a href="http://www.filosofiejuf.nl/filosoferen-met-kinderen/praatprikkels-de-laagdrempelige-manier-om-te-filosoferen/">Praatprikkels</a>, set met kaartjes met 50 filosofische vragen om met kinderen te bespreken</li>
</ul>
<br />
<br />
<b>Literatuur</b><br />
<br />
<ul style="text-align: left;">
<li>Bono, E. de, <a href="http://partnerprogramma.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=1823&url=http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/beter-denken/1001004005510753/index.html&f=TXL&name=denkkunde">Beter denken</a>, Pearson Education Benelux B.V. 2007.</li>
<li>Brandhof, J.W., <a href="http://partnerprogramma.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=1823&url=http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/leer-als-een-speer/1001004006860023/index.html&f=TXL&name=denkkunde">Leer als een speer</a>, SDU 2009.</li>
<li>Merckens-Bekkers, M., <a href="http://tinyurl.com/berenfilo">Ik zag twee beren filosoferen</a>, Levendig Uitgevers, 2014</li>
<li>Mijland, E., <a href="http://partnerprogramma.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=1823&url=http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/leef-met-lef/1001004002407230/index.html&f=TXL&name=denkkunde">Leef met lef</a>, Ten Have 2005.</li>
</ul>
<br />
<br />
<b>Andere initiatieven en websites</b><br />
<br />
<ul>
<li>Pilot creatief denken in het PO: <a href="http://www.ideeentoestel.nl/">Ideeëntoestel</a></li>
<li><a href="http://vindingrijk.wordpress.com/">Vindingrijk</a>, blog met lesideeën van David van der Kooij</li>
<li>Website van de <a href="http://www.filosofiejuf.nl/">Filosofiejuf</a></li>
</ul>
</div>
Erno Mijlandhttp://www.blogger.com/profile/17904995237020377450noreply@blogger.com